پرسش از نسبت اخلاق و دین در اندیشه هایدگر
Authors
abstract
مسئلة پژوهش حاضر، پی گیری موضع هایدگر در قبال نسبت دین و اخلاق است. هایدگر در مواضع گوناگون، و البته نه چندان منسجم و نظام مند، در باب اخلاق و دین، به معنای مرسوم و شناخته شدة آن سخن گفته است و در اغلب موارد نیز آن ها را مورد نقد قرار داده است. در این تحقیق تلاش شده است مسئلة هایدگر با دین و اخلاق و مواضع او در مورد نسبت میان آن ها مورد بررسی قرار گیرد. همچنین تلاش شده است ضمن طرح انتقادات هایدگر به الهیات مرسوم و سنتی، موضع متأخر وی که در آن بر رویداد حاصل از سکوت منتظرانه و شاعرانه برای ظهور مجدد امر قدسی تأکید می شود، و نیز ارتباط این بحث با شکلی از اخلاق فرد محور، که بر فردیت محوری و اصالت عمل و انتخاب مسئولانه و آرمان خواهانه بر اساس ندای وجدان، تأکید دارد، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که هایدگر دین و اخلاق را در یک بستر بزرگ تر (سنت متافیزیکی) قرار می دهد و آن دو را به منزلة پیامدهای موجوداندیشی متافیزیک غربی رد می کند. تلقی هایدگر از دین، در بستر نقد او از الهیات ارسطویی - مسیحی (انتو-تئولوژی؛ onto-theologie) قابل بررسی است و نقد او بر مبانی دینی - الاهیاتی نیز، اغلب معطوف به فهم و دریافت ادیان (مشخصاً مسیحیت) از خدا به مثابة «موجود برتر» است، که این نیز ریشه در تسلط مفهوم «علت العلل» ارسطو بر تاریخ مسیحی دارد. همچنین در بحث اخلاق نیز این نتایج حاصل شد که اگر منظور از اخلاق، طرح یک «فلسفة نظام مند و ارزش مدار اخلاقی» و ارائة معیاری برای تعیین خیر و شر باشد، هایدگر را به هیچ معنا نمی توان فیلسوف اخلاق دانست، اما چنان چه تعبیر از اخلاق، اتخاذ نوعی موضع عملی در قبال انتخاب های بشری و شیوه ای از رفتار و کنش انسانی مبتنی بر حقیقت و صدق و اصالت باشد، آن گاه هایدگر بی شک، دارای مواضع اخلاقی است که در چهارچوب حیات اصیل دازاین و هستی- به سوی- مرگ او نمود پیدا می کند.
similar resources
جایگاه اخلاق در اندیشه هایدگر و جایگاه هایدگر در فلسفه اخلاق
هایدگر در مورد اخلاق بسیار کم مینویسد و خود نیز بیان میکند که پرسشهای اخلاقی در مباحث او جایی ندارند. بنابراین، جایگاه اخلاق در اندیشة او بسیار مبهم و ناآشکار است و این خود سبب شده است تا تفاسیر متفاوتی راجع به دیدگاه اخلاقی او شود. با این حال، میتوان مباحثی را در آثار او یافت که جدای از اینکه به هستیشناسی و مسئله وجود میپردازند، جنبة ارزشگذارانه نیز داشته باشند، مانند بحث از اصالت و بو...
full textتفکر معنوی و نسبت آن با تکنولوژی در اندیشه هایدگر
با رشد نفوذ تکنولوژی و ظهور ﺗﺄثیرهای آن در زندگی انسانی، بررسی نسبت تکنولوژی با معنویت اهمیت پیدا کرده است. هایدگر شاید مهمترین فیلسوفی است که به بررسی این نسبت البته با تصور وجودی از تکنولوژی و نگاه ویژهاش به معنویت اقدام کرده است. در نظر او تفکر معنوی چیزی در مقابل تفکر حسابگرانه و در چارچوب تلقی وجودشناسانه بوده که در تفکر شعری به معنای خاص مدنظر هایدگر ظهور مییابد. این نوع تفکر، ما را به...
full textجایگاه اخلاق در اندیشه هایدگر و جایگاه هایدگر در فلسفه اخلاق
هایدگر در مورد اخلاق بسیار کم مینویسد و خود نیز بیان میکند که پرسشهای اخلاقی در مباحث او جایی ندارند. بنابراین، جایگاه اخلاق در اندیشة او بسیار مبهم و ناآشکار است و این خود سبب شده است تا تفاسیر متفاوتی راجع به دیدگاه اخلاقی او شود. با این حال، میتوان مباحثی را در آثار او یافت که جدای از اینکه به هستیشناسی و مسئله وجود میپردازند، جنبة ارزشگذارانه نیز داشته باشند، مانند بحث از اصالت و بو...
full textنسبت بین دین و اخلاق از دیدگاه کانت
در این مقاله میکوشیم نشان دهیم دین حقیقی از نظر کانت همان اخلاق برخاسته از عقل عملی محض است که از حیث منشأ و محتوا متفاوت با دین وحیانی است. نقش و شأن وجودی خدا و صفات آن نیز در این دو متفاوت است. قانون اخلاقی تعیّنبخش اراده و صادر از عقل عملی است. متعلق قانون اخلاقی به حکم عقل عملی محض خیر اعلی است و شرط تحقق آن فرض وجود خدای برخوردار از صفات متناسب با نیاز اخلاقی است. دین تصدیق به همه تکالی...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
جستارهای فلسفه دینPublisher: انجمن فلسفه دین ایران
ISSN
volume 4
issue 1 2015
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023